Netanyahu’nun tartışmalı ziyareti başlıyor

Ä°srail BaÅŸbakanı Binyamin Netanyahu, ABD’de Beyaz Saray tarafından ‘protokollerin ihlâli’ olarak tanımlanan iki günlük Washington ziyareti çerçevesinde pazartesi günü Ä°srail lobi kuruluÅŸlarından Amerikan Ä°srail Halkla Ä°liÅŸkiler Komitesi'nde (AIPAC) bir konuÅŸma yapacak.

Obama'nın 'yabancı bir ülkedeki seçimleri etkiliyor görünümünden kaçınmak' amacıyla görüÅŸmeyi reddettiÄŸi ziyarette Netanyahu, Salı günü ABD Kongresi’ne hitap edecek.

Netanyahu ziyaret öncesi Ä°srail’in Tel Aviv kentindeki Ben Gurion Havalimanı’nda gazetecilere yaptığı açıklamada, Washington’a ‘tarihi ve önemli bir görev' için gittiÄŸini söyledi.

Kerry'den açıklama

Netanyahu'nun Kongre'deki konuÅŸması öncesinde ABC'nin 'This Week' isimli programına katılan ABD DışiÅŸleri Bakanı John Kerry, Ä°srail BaÅŸbakanı'nın Kongre'de konuÅŸabileceÄŸini, ancak bu konuÅŸmanın "siyasi bir futbol oyununa dönüÅŸmemesini" umduÄŸunu söyledi. 

'Obama'ya saygı duyuyorum'

Cumartesi günü ayrıca Kudüs'teki AÄŸlama Duvarı'nda dua ettikten sonra basına açıklama yapan Netanyahu, "ABD ziyaretim öncesi, AÄŸlama Duvarı'nı ziyaret ediyorum. Bu vesileyle ABD BaÅŸkanı Barack Obama'ya saygı duyduÄŸumu belirtmek istiyorum. ABD ile Ä°srail arasındaki güçlü iliÅŸkiye ve bunun aramızdaki görüÅŸ ayrılıklarının üstesinden geleceÄŸine inanıyorum" ifadesini kullanmıştı.

"Ä°srail BaÅŸbakanı olarak, Ä°srail'in güvenliÄŸini gözetmek benim görevim" diyen Netanyahu ÅŸöyle devam etti:

"Bu nedenle, büyük devletler ile Ä°ran arasında varlığımızı tehdit edecek olası bir anlaÅŸmaya güçlü biçimde karşı duruyoruz. Bu tehlike karşısında birlik olarak, olası bir anlaÅŸmanın Ä°srail'e, bölgemize ve dünyaya arz ettiÄŸi tehlikeyi anlatmak durumundayız."

Temel mesele nükleer müzakereler

Netanyahu, Ocak ayı sonlarında Ä°srail’deki bakanlar kurulu toplantısı öncesi yaptığı açıklamada, Ä°srail BaÅŸbakanı olarak, "Ä°ran'ın nükleer silahlara sahip olmasını engellemek için elinden geleni yapmanın görevi" olduÄŸunu ifade ederek, "Bu uluslararası bir çaba ve Ä°srail'in geleceÄŸini teminat altına almak için davet edildiÄŸim her yere gideceÄŸim" diye konuÅŸmuÅŸtu.

Ä°ran'la yürütülen nükleer müzakerelere deÄŸinen Netanyahu, "Büyük devletler ile Ä°ran arasında imzalanması muhtemel çerçeve anlaÅŸması, bu ülkenin nükleer silah elde etmesini kolaylaÅŸtıracaktır. Bu da ilk olarak Ä°srail'in güvenliÄŸini tehlikeye sokacaktır" iddiasında bulundu.

Obama’nın yeni yaptırımlara müzakereleri tehlikeye sokacağı gerekçesiyle karşı çıkmasına raÄŸmen Netanyahu’nun Kongre’de yapacağı konuÅŸmada üyeleri Ä°ran’a yeni yaptırımlar konusunda ikna etmeye çalışması bekleniyor.

Öte yandan demokrat Kongre üyelerinin bir kısmının da Netanyahu’nun konuÅŸma yapacağı oturumu boykot ederek oturuma katılmamaları bekleniyor.

En sert tepki Susan Rice'tan geldi

Netanyahu’nun ziyaretine bugüne kadar en sert tepkiyi ise BaÅŸkan Obama’nın ulusal güvenlik danışmanı Susan Rice verdi.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Rice, Binyamin Netanyahu'nun ABD Kongresi'nde yapmayı planladığı konuÅŸmanın ABD-Ä°srail iliÅŸkileri açısından "yıkıcı" olacağını söyledi.

Amerikan PBS televizyon kanalında katıldığı programda Rice, ABD ve Ä°srail arasındaki iliÅŸkilerin her zaman partiler üstü olduÄŸunu ve bu iliÅŸkilere siyaset sokulmadığını belirtti.

Ancak Netanyahu'nun planlanan konuÅŸmasının bu duruma ters olduÄŸunu dile getiren Rice, "Son birkaç haftada olan ÅŸey ÅŸu: BaÅŸkanın (Temsilciler Meclisi) uzattığı davet ve BaÅŸbakanın (Ä°srail) kendi ülkesinde seçimlere iki hafta kalaya denk gelen bu daveti kabul etmesiyle iliÅŸkilerin iki tarafına da bir derece partizanlık sokulmuÅŸ oldu ki, bu sadece talihsiz deÄŸil, aynı zamanda iliÅŸkinin dokusu bakımından yıkıcı" diye konuÅŸtu.

Obama seçimlerden dolayı görüÅŸmeyi reddetmiÅŸti

ABD BaÅŸkanı Barack Obama, Ocak ayında CNN International ile yaptığı özel mülakatta Ä°srail BaÅŸbakanı Binyamin Netanyahu'nun, Ä°srail'deki seçimlere iki hafta kala ABD'ye gelecek olmasını ‘uygunsuz’ olarak nitelendirmiÅŸ ve "Onunla (Netanyahu) görüÅŸmeyi reddediyorum. Çünkü bizim genel siyasetimize göre, dünyada herhangi bir liderle ülkesinde seçimlerden iki hafta önce görüÅŸmeyiz” demiÅŸti.

Netanyahu’nun yaÅŸanan protokol kriziyle alakalı eleÅŸtirilerine tepki veren Obama, “Biz ülkedeki seçimlere bir ÅŸekilde müdahale ediyormuÅŸ gibi görünmemek için bu ÅŸekilde davranıyoruz” ifadesini kullandı.

Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest'ün bu ziyaret ile ilgili olarak ‘Ä°lginç’ ve ‘Normal diplomatik protokolün ihlali’ açıklaması yapması üzerine, Netanyahu "Ä°srail'in geleceÄŸini teminat altına almak için davet edildiÄŸim her yere gideceÄŸim" açıklamasını yapmıştı.

Protokol krizi

ABD Temsilciler Meclisi'nin Cumhuriyetçi baÅŸkanının Ä°srail BaÅŸbakanı Netanyahu'yu Beyaz Saray'dan habersiz ABD'ye davet etmesi protokol krizine sebep olmuÅŸtu.

ABD Temsilciler Meclisi BaÅŸkanı John Boehner, BaÅŸkan Obama ve Beyaz Saray'a danışmadan Ä°srail BaÅŸbakanı Binyamin Netanyahu'yu Kongre'de bir konuÅŸma yapması için Washington'a davet etmiÅŸti.

Netanyahu daveti kabul etti. Ancak Beyaz Saray'ın tepkisini çeken bu davet ABD'de bir protokol krizine yol açtı.

BaÅŸkan Obama'nın ardından ABD DışiÅŸleri Bakanı John Kerry'nin de Netanyahu ile görüÅŸmeyeceÄŸi açıklandı. Bakanlık Sözcüsü Jen Psaki, günlük basın brifinginde soru üzerine, Kerry'nin, Washington ziyareti sırasında Netanyahu ile görüÅŸmeyeceÄŸini belirterek, gerekçe olarak Obama gibi Ä°srail'de yaklaÅŸan seçimleri göstermiÅŸti.

Kaynak: Al Jazeera, AA ve Reuters